Niwelator automatyczny czyli jaki - wszystko, co warto wiedzieć o tej opcji

Niwelatory automatyczne to urządzenia, które w szczególny sposób wpływają na swobodę, łatwość i wygodę prac pomiarowych. Jak działają automaty do niwelacji? Choć w dużej mierze są oparte na technologii samopoziomowania, nie oznacza to, iż rola operatora jest całkowicie zmarginalizowana.

Niwelator automatyczny - inaczej określany jako samopoziomujący - stosowany jest w geodezji. Montuje się to na statywie złożonym z trzech nóg. Podczas stabilnego zamocowania umożliwia pomiar różnicy wysokości między określonymi punktami terenowymi. Niwelacja jest zdecydowanie prostsza względem możliwości modeli opartych na działaniu libelli. W przypadku niwelatorów automatycznych poziomowanie odbywa się samoczynnie. Wykorzystuje się do tego kluczowy atut tego typu urządzeń - kompensator. Niewielki element umożliwia to, co w przypadku niwelacji automatycznej jest szczególnie istotne - niezależne od operatora korygowanie odchyleń powstających na osi celowej podczas pracy. Pojawiają się one względem ustawienia poziomego.

Budowa niwelatora samopoziomującego

Niwelator automatyczny można podzielić na dwa podstawowe elementy. Pierwszym jest spodarka. To nieruchomy - co ważne - element znajdujący się na dole; może mieć kształt kwadratu lub trójkąta. Ma w sobie trzy gniazda umożliwiające przykręcenie do statywu.

Składa się on z:

- tulei, w której dochodzi do obracania osi alidady, czyli elementu ruchomego

- płytek - podstawowej do śrub poziomujących oraz sprężynującej do z gwintowanym otworem

- śrub poziomujących; te określane są również jako ustawcze.

Innym elementem niwelatora automatycznego jest wspomniana wcześniej alidada. To część ruchoma podlegająca obrotowi. Wyposażona jest ona w takie elementy jak:

- luneta - podstawowa część przeznaczona do obserwowania wszystkich elementów

- celownik wspomagający przybliżanie podczas namierzania elementu

- wsporniki podtrzymujące lunetę

- libella zapewniająca przybliżone poziomowanie

- kompensator wpływający na poziomowanie osi celowej.

Jak działa niwelator automatyczny?

Tego typu instrumenty geodezyjne nie korzystają ze standardowej libelli niwelacyjnej; do swojego działania wykorzystują okrągłą - zapewniającą poziomowanie przybliżone. Sama libella niwelacyjna - określana jako rurkowa - jest zbędna ze względu na możliwości kompensatora. Ten - będąc urządzeniem optyczno mechanicznym o właściwościach wahadłowych - samoczynnie zapewnia automatyczne poziomowanie urządzenia tak, by generowało ono precyzyjne wyniki analizy.

Niwelatory automatyczne a pozostałe rodzaje

Zastanawiając się nad zakupem niwelatora automatycznego warto zwrócić uwagę na podział urządzeń pod kątem konstrukcji. Modele automatyczne to dwie opcje:

- optyczne (oś celowa jest poziomowana automatycznie za pomocą kompensatora, a odczyt wykonywany jest poprzez obserwatora, który dokonuje oszacowania położenia kreski poziomej na tle podziału łaty)

- cyfrowe (oś celowa zostaje poziomowana automatycznie poprzez kompensator, a proces odczytu na łacie wyposażonej w kod paskowy wykonywany zostaje samoczynnie i jest realizowany poprzez instrument, a następnie wyświetlany cyfrowo).

Oprócz nich sprzęt niwelacyjny to wspomniane niwelatory libelowe, które zapewniają poziomowanie ręczne oraz laserowe. W ich przypadku dochodzi do realizacji płaszczyzny poziomej poprzez generowanie wiązki obrotowej światła laserowego.