Jaki niwelator wybrać: optyczny, elektroniczny czy laserowy?

Niwelator to jeden z produktów, które są kluczowe w pracy budowlanej czy geodezyjnej. Kilka typów urządzeń sprawia, że naturalne staje się pytanie o to, jaki niwelator będzie najlepszy? Rynek, zapewniając różne warianty i rodzaje pozwala dostosować typ urządzenia do potrzeb, budżetu czy specyfiki realizacji. Porównanie niwelatorów i analiza tego, jaki model wybrać pokazuje, jak duża jest pod tym względem swoboda kupującego.

Niwelator - nie wnikając w jego rodzaje - stanowi połączenie lunety wyposażonej w celownik oraz elementu poziomującego. W ten sposób urządzenie pozwala wygenerować precyzyjny pomiar wysokości. Różnice pomiędzy niwelatorami dotyczą przede wszystkim sposobu osiągnięcia ostatecznego efektu, jakim jest ustalenie wszystkich oczekiwanych przez operatora danych.

Rodzaje niwelatorów - który będzie najlepszym wyborem?

Rynek producentów niwelatorów oraz konsekwentne prace nad wprowadzaniem nowoczesnych technologii sprawiły, że urządzenia zmieniają zarówno swoją technologię działania jak i poddawane są dodatkowym modyfikacjom poszerzającym ich możliwości. Wybór obejmuje:

• niwelatory optyczne
• niwelatory elektroniczne
• niwelatory laserowe.

Choć pod względem możliwości mogą się one znacząco różnić, jest wspólny mianownik - to ostateczny efekt w postaci właściwego pomiaru.

 

Niwelatory optyczne: doskonała dokładność i niższy wydatek

Niwelator optyczny jest dziś zdecydowanie najpopularniejszym rozwiązaniem wykorzystywanym np. podczas budowy. Zachodnioeuropejskie urządzenia korzystają z ponad stu lat doświadczeń nad działaniem urządzeń; w przeciwieństwie do początkowych maszyn, dzisiejsze niwelatory optyczne w dużej mierze są zautomatyzowane, co ogranicza ryzyko błędów. Wykorzystują np. układ wahadłowy, który samoczynnie - bez udziału operatora - prowadzi do skorygowania zaistniałych błędów.

Choć niwelatory optyczne budzą skojarzenia z maszynami, które wymagają wsparcia człowieka, samopoziomowanie jest oparte na swobodnym poruszaniu się kompensatora. Można więc przyjąć, że idealne poziomowanie odbywa się wtedy, gdy pęcherzyk libelli idealnie odpowiada okręgowi, a ewentualne mankamenty niweluje - nomen omen - kompensator. W efekcie najlepsze niwelatory optyczne mogą zapewnić dokładność sięgającą 1 mm przypadającego na odległość ponad 500 m.

Wybierając niwelację optyczną trzeba liczyć się z dwuosobową obsługą urządzenia. To podstawa różnica jeśli spojrzeć na styl pracy w porównaniu do laserowej.

Niwelator optyczny - to tanie rozwiązanie aby móc oszacować różnice wysokości.

Niwelatory laserowe: wszechstronność zastosowania i duża precyzja Dysponując wyższym budżetem można rozważyć wybór niwelatora laserowego. Ich działanie opiera się na promieniowaniu lasera, który - generując wiązkę - pokrywa światłem okrąg o zróżnicowanej średnicy. W zależności od modelu urządzenia może być to od 100 m po ponad 1 km odległości. W przypadku niwelatorów laserowych można zakładać w pełni satysfakcjonujący poziom dokładności pomiarów. Standardowe wahania danych są niewielkie: to ok. 1,5 mm przypada na 10 m, choć wartość tę - w zależności od modelu - można obniżyć nawet trzykrotnie.

Praca niwelatorem laserowym jest łatwiejsza niż w przypadku modelu optycznego. Obsługa jest jednoosobowa, a samo urządzenie umożliwia objęcie swoim zasięgiem cały okrąg wokół operatora. Ważną zaletą niwelatora laserowego jest również możliwość osiągnięcia większego zasięgu niż w przypadku technologii optycznej. Jednak z drugiej strony, porównując obie opcje trzeba zwrócić uwagę na zdecydowanie mniejszą użyteczność lasera - z założenia jest mniej mobilny bez odpowiedniej ochrony nie sprawdzi się w warunkach zewnętrznych.

Niwelatory rurowe: idealne do wytyczania sieci kanalizacyjnych

Oprócz podstawowych wariantów niwelatorów istnieją ich modele celowe. Przykładowym rodzajem są niwelatory rurowe określane również jako lasery liniowe. Przeznaczone są do układania rur kanalizacyjnych w sytuacji, gdy ciąg odbywa się na dużej odległości i zawiera ustalony spadek. W ten sposób samopoziomowanie lasera rurowego i emisja wiązki liniowej doskonale sprawdza się w przypadku sieci kanalizacyjnych i wodociągowych. Relatywnie niewielkie urządzenie generujące promień czerwony lub zielony zachowuje ok. 2-3 mm precyzję na odcinku kilkudziesięciu m, więc w pełni sprawdza się przy tworzeniu spadków z ciągów rurowych.

Niwelatory elektroniczne: odczyt wprost z kresek

Ciekawą alternatywą dla np. rozwiązań optycznych - w których istnieje ryzyko błędu popełnionego przez człowieka - są niwelatory elektroniczne. To urządzenia kodowe, które dokonują automatyzacji pomiarowej. Procedura obejmująca odczyt z łaty, analizę i zapis danych oraz obliczenie wartości scedowana jest na elektronikę, a nie operatora. W efekcie rola operatora ograniczona jest tylko do wycelowania w łatę poprzez układ optyczny i uruchomienie sekwencji prowadzącej do wykonania odczytu przez urządzenie.